Σημειώματα και δηλώσεις συγγραφέων

Πνευματικά Δικαιώματα

Δημήτρης Πλάντζος
13.7.17, TO BHMA (http://www.tovima.gr/culture/article/?aid=891596)

Η νομική πρόβλεψη περί «εύλογης αμοιβής» πραγματικά αντισταθμίζει τη χρήση του πνευματικού αγαθού και τον κόπο για τη δημιουργία του. Οι νέες τεχνολογίες, όντως, δημιουργούν νέες πραγματικότητες και γι’ αυτό οι νομοθέτες οφείλουν να παρακολουθούν τις εξελίξεις χωρίς όμως να γίνονται έρμαιο των χειρότερων επιπτώσεων του κάθε νέου εργαλείου που βγαίνει στην αγορά.

Τι θα πει, όπως λέει το κείμενο του ΣΕΑΒ, «Θέλουμε να μπορούμε να διδάσκουμε, να ερευνούμε και να εξετάζουμε τους φοιτητές μας χωρίς να φοβόμαστε τις μηνύσεις των εκδοτών»; Ποιος μας εμποδίζει; Τι σημαίνει, δηλαδή, αυτό, ότι θα μετατρέψουμε τις πανεπιστημιακές βιβλιοθήκες σε φωτοτυπάδικα, και δη πειρατικά;

Ως πανεπιστημιακός, αλλά και ως συγγραφέας, θεωρώ πως έχω αρκετά καλή επαφή με τον τρόπο που λειτουργεί το διαδίκτυο ώστε να γνωρίζω τι είναι ηθικά και νομικά επιτρεπτό, τι όχι, και τι κινείται στις παρυφές της νομιμότητας. Και κάθε φορά που μοιράζω στους φοιτητές μου ψηφιακό υλικό, δικό μου ή άλλων, επαφίεμαι ακριβώς στη νομική πρόβλεψη της «εύλογης αμοιβής» που φτάνει, εν τέλει, στο δημιουργό.


Γιώργος Γλυκοφρύδης
13.7.17, facebook

Αυτή εδώ https://creativecommons.org/licenses/?lang=el , είναι η περίφημη άδεια Creative Commons. (Διαβάστε τους κανόνες της.)

Αυτή η άδεια, για να ληφθεί, πρέπει να έχουν ενημερωθεί και ο εκδότης/παραγωγός και ο δημιουργός, του όποιου έργου. (Οπτικοακουστικό, έντυπο, ηλεκτρονικό, δεν έχει καμία σημασία.)

Αν αυτοί οι δύο συμφωνούν, τότε το έργο μπορεί να διανεμηθεί δωρεάν, κάτω όμως από τους κανόνες της Creative Commons.

Έτσι, όταν αποφάσισα να δημοσιεύσω δωρεάν το "The Belvedere", στο literature gr, εδώ http://www.literature.gr/the-belvedere-tou-giorgou-glikofridi/, επικοινώνησα πρώτα με τον εκδότη, και βεβαίως εφόσον ο δημιουργός ήμουν εγώ, το διήγημα δημοσιεύτηκε με ελεύθερη πρόσβαση.

Αν πάρεις την Creative Commons, και την κάνεις Νόμο του Κράτους, τότε δεν έχεις απλά αλλάξει τα φώτα στην Creative Commons, (ένα πολύ πολύ συγκεκριμένο πράγμα που υπάρχει για πολύ πολύ συγκεκριμένους λόγους για ένα πολύ πολύ συγκεκριμένο όφελος), αλλά έχεις καταλύσει την Ελευθερία που η ίδια η Creative Commons θεσπίζει και προσπαθεί να προασπιστεί, έτσι ώστε όσοι θέλουν, (όσοι θέλουν), να χρησιμοποιήσουν, για να διανείμουν τα έργα τους δωρεάν προστατεύοντάς τα, όμως, με τον μέγιστο δυνατό τρόπο.

Περίεργο πράγμα... Η Αριστερά καταργεί την Ελευθερία με Νόμο. Θεϊκό.

Αλλά, θα μου πείτε, δεν είναι δα κι η πρώτη φορά που η Αριστερά καταργεί το «όσοι θέλουν». Σωστά.


Βασίλης Αμανατίδης
12.7.17, facebook

Αυτό που συμβαίνει αυτή τη στιγμή με την κατάργηση των πνευματικών δικαιωμάτων «για εκπαιδευτικούς σκοπούς» είναι μετά βεβαιότητας η αρχή του μαρασμού μπορεί και των περισσότερων εκδοτικών οίκων, ένα ανενδοίαστα ευθύ χτύπημα στον δημιουργό (εν ονόματι μάλιστα της υποτιθέμενα ελεύθερης διακίνησης των ιδεών), πιθανότατη αρχή στέρησης και των ευρύτερων πνευματικών δικαιωμάτων, επικύρωση της περιφρόνησης προς την πνευματική ΕΡΓΑΣΙΑ, και, δυστυχώς πράγματι, προσχεδιασμένη κίνηση και διπρόσωπη αλητεία εκ μέρους μιας κυβέρνησης από την οποία δυστυχώς μάθαμε να περιμένουμε τα λιγότερα (αν και περιμέναμε πιθανόν τα περισσότερα), αλλά σίγουρα δεν περιμέναμε αυτό, αυτό το τόσο καλά μεθοδευμένα και εφαρμοσμένα παράλογο. Μόνο απογοήτευση, αλλά και πλέον κάλεσμα όχι μόνο σε διαμαρτυρία, αλλά και σε έναν με κάθε τρόπο αγώνα.


Χρήστος Χρυσόπουλος
12.7.17, facebook

Είναι ηθικώς μεμπτό να θεσπίζεται ένα νέο δικαίωμα (με πρόφαση το δημόσιο συμφέρον), εν προκειμένω η συνολική κατάργηση της υποχρέωσης καταβολής ΔΔΔ εκ μέρους βιβλιοθηκών και Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, καταργώντας το εύλογο δικαίωμα ενός άλλου κοινωνικού εταίρου (και μάλιστα του πλέον αδύναμου σε αυτή την τεχνητή και μονομερώς επιλεγμένη «αντιπαράθεση», με χαμηλή συλλογική θέσμιση, δίχως κοινωνική ασφάλιση... κ.ά.), εν προκειμένω καταργώντας το δικαίωμα των συγγραφέων να εισπράττουν την (έτσι κι αλλιώς ελάχιστη) αμοιβή για τη χρήση της πνευματικής τους εργασίας από τρίτους.

Η απαλλαγή του ενός δεν μπορεί να σημαίνει την καταναγκαστική υποταγή του άλλου. Η υποχρέωση της κοινωνικής πολιτικής βαραίνει τους πολίτες μέσω της συνομολογημένης συνεισφοράς του συνόλου - δη της φορολογίας. Η υποχρέωση είναι του κράτους. Αν πάψουμε να επιζητούμε από το κράτος να αναλαμβάνει την υποχρέωση να εξισώνει τις ανισότητες, δυστυχώς δεν μπορούμε να μιλάμε πλέον για ηθικό κοινωνικό συμβόλαιο (και ειδικά με αριστερό προσανατολισμό).

Επιπλέον ως συγγραφέας, διατηρώ το ηθικό δικαίωμα να επιλέγω εγώ σε ποιον θα δωρίσω την εργασία μου, και είναι υποχρέωσή μου να σταθμίζω το δικαίωμα αυτό: αφενός με την πίστη ότι η γνώση πρέπει να είναι προσβάσιμη και αφετέρου με την πεποίθηση ότι οι συνθήκες παραγωγής πνευματικού έργου πρέπει να διασφαλίζονται. Τα δυο τελευταία άλλωστε είναι αλληλένδετα.


Νικόλας Σεβαστάκης
11.7.17, facebook

Γράφω στις σελίδες του facebook, πάει να πει ότι δεν αξιώνω πνευματικά δικαιώματα – εκτός από την παράκληση για αναφορά στην πηγή σε φωτογραφίες, κείμενα, τραγούδια. Αλλά έξω από εδώ, ο συγγραφέας είναι εργασία, είναι επάγγελμα. Τα κείμενα που δημοσιεύουμε δεν είναι ελεύθερης χρήσης copy paste- παρά το ότι πολύ μεγάλο μέρος της πνευματικής εργασίας σε αυτή τη χώρα είναι δωρεάν (είτε από επιλογή, είτε επειδή συνήθως κυριαρχεί η εκδοχή της απλήρωτης εργασίας).

Η αντίληψη πως αυτά που γράφουμε και εκδίδουμε δεν μας ανήκουν αλλά ανήκουν στα ''κοινά'' σαν να αποτελούν γραφές δίχως υποκείμενο, δημιουργίες δίχως διεύθυνση και όνομα ή εκδόσεις δίχως συμβόλαια και όρους νομιμότητας, αυτή η αντίληψη είναι άλλη μια ψευτο-χειραφετητική ανοησία των τελευταίων χρόνων.

Το χειρότερο είναι όταν επηρεάζει ως «βαθιά ηθική»' την πρακτική πολιτική και την νομοθεσία. Με το πρόσχημα του εκδημοκρατισμού της γνώσης ή με οποιοδήποτε άλλο πρόσχημα κολακείας στον «χρήστη»', να υποτιμούν έτσι τον παραγωγό. Θεωρώντας τον εύπορο χομπίστα, είτε είναι συγγραφέας, είτε εκδότης.


Δημήτρης Πλάντζος
11.7.17, facebook

Ο Σύλλογος Φίλων Λυδίας Κονιόρδου διακινεί κειμενάκι όπου υποστηρίζεται πως η διασφάλιση των πνευματικών δικαιωμάτων συγγραφέων και εκδοτών συνιστά εμπόδιο για τη διάδοση της γνώσης.

«Θέλουμε να μπορούμε να χρησιμοποιούμε το διαδίκτυο για να κάνουμε τη δουλειά μας χωρίς να αναρωτιόμαστε διαρκώς εάν είναι νόμιμο ή όχι αυτό που κάνουμε.» [δεν συζητώ καν το επιχείρημα – φανταστείτε όμως τις άπειρες παραλλαγές του: θέλω να ακούω μουσική / να βλέπω ταινίες / να παρκάρω όπου θέλω / να δέρνω τα παιδιά μου / να μπανίζω τα παιδιά των άλλων / κ.λπ. / χωρίς να αναρωτιέμαι διαρκώς εάν είναι νόμιμο αυτό που κάνω. Χαλόου, αν αναρωτιέσαι τότε μάλλον δεν είναι.]

Το αστείον του πράγματος είναι ότι το κακογραμμένο αυτό κείμενο υπογράφεται από τον Σύνδεσμο Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών και ορισμένους ακόμη φορείς από τον χώρο των Βιβλιοθηκών, ΑΛΛΑ ΚΑΙ «από το σύνολο σχεδόν των ακαδημαϊκών δασκάλων και φοιτητών της χώρας». Πού τους βρήκαν όλους (σχεδόν) αυτούς; Για να μην πάω στα ΑΕΙ και την Ακαδημία Αθηνών, τις υπογραφές των οποίων επίσης επικαλούνται. Υποθέτω ως μέλη του Συνδέσμου.

Μας ρωτήσανε επακριβώς; Και πότε συνεδριάσαμε για να προσυπογράψουμε ή όχι τα λεχθέντα; Πώς ακριβώς εμφανίζομαι εγώ (συλλογικά) να έχω προσυπογράψει κάτι που αγνοούσα πριν το δω να φέρει την υπογραφή μου; Μετά άμα σας πούμε καθεστωτικούς αρπάζεστε. Κι όμως αυτή η «βαρυσήμαντη» επιστολή δείχνει ακριβώς πώς ορισμένοι εκεί στο ΥΠΠΟ αντιλαμβάνονται την έννοια του πνευματικού δικαιώματος και της υπογραφής του δημιουργού.


Αλεξάνδρα Δεληγιώργη
10.7.17, facebook

Η Εταιρεία Ελλήνων Συγγραφέων μας ενημέρωσε ότι η Υπουργός Πολιτισμού, με έκτακτο ψήφισμα και χωρίς καμιά διαβούλευση, καταργεί τα πνευματικά δικαιώματα των συγγραφέων, με αναδρομική ισχύ από το 1993! Μήπως πρόκειται η Υπουργός να ζητήσει από τους Έλληνες συγγραφείς να επιστρέψουν και τα ψιχία αμοιβής για 25 ολόκληρα χρόνια πνευματικής εργασίας;

Ως καλλιτέχνης, η Υπουργός, που ανέλαβε ευθύνη για τον πολιτισμό, θα επρεπε να καταλάβει ότι η υπογραφή της δεν διαφέρει από εκείνη που είχε επιβάλει το μαύρο στην ΕΡΤ. Μόνο που το σκοτάδι, αυτή τη φορά, θα απλωθεί στις βιβλιοθήκες και τα πνευματικά ιδρύματα της χώρας, κυρίως, όμως, θα διαχυθεί στα κεφάλια ίδιως των νέων, που πριν καταλάβουν τι σημαίνει συγγραφή σε μια χώρα με βαρειά πνευματική κληρονομιά, πληροφορούνται ότι στη χώρα αυτή, συγγραφείς μόνον εθελοντικά μπορεί να υπάρχουν. Αλλωστε αυτό κανουμε, κυρία Υπουργέ, τόσα χρόνια, αδιαμαρτύρητα, παρά τις κατασφαγιασμένες συντάξεις.

Τώρα, αν ο λόγος για την κατάπτυστη πράξη σας είναι η έλλειψη χρημάτων από τον δημόσιο προϋπολογισμό, μήπως ήρθε η ώρα, εσείς κύριοι Βουλευτές, να συμμερισθείτε τις θυσίες μας και να μειώσετε τους μισθούς τους δικούς σας και των πολιτικών στελεχών στις 3.000 Ευρώ; Τα χρήματα που θα εξοικονομηθούν από αυτή τη δίκαιη περικοπή, έστω και τόσο αργά, επιβάλλεται και επείγει να προωθηθούν για την επανίδρυση Εθνικού Κέντρου Βιβλίου, Κέντρου μετάφρασης, για την ενημέρωση των Βιβλιοθηκών και για την καταβολή, ασφαλώς, των πνευματικών δικαιωμάτων των συγγραφέων.

Είμαστε η μοναδική κατεστραμμένη χώρα που αναζητά τη σωτηρία της στο θάψιμο της έρευνας, της μελέτης, της συγγραφής. Κανείς δεν μπορεί να μας πάρει στα σοβαρά.