Μία από τις επιπτώσεις που θα έχουν οι εγκαταστάσεις των βιομηχανικών αιολικών πάρκων στην Τήνο είναι η αρνητική επίδραση στον τουρισμό του νησιού. Η οπτική και η ακουστική όχληση, η αλλοίωση του φυσικού και του “χειροποίητου” τοπίου που τόσο έχει διαφημιστεί τελευταία είναι προφανές ότι θα δυσαρεστήσει τους επισκέπτες που αναζητούν την αυθεντικότητα του νησιού.

Παρά το προφανές του ισχυρισμού μας, μπορούμε να ανατρέξουμε σε μια σειρά μελέτες προκειμένου να τον ισχυροποιήσουμε:

Στα συμπεράσματα της μελέτης του Institute of Economic and Cultural Geography, Leibniz University of Hannover [1] που δημοσιεύτηκε το 2015, διαβάζουμε: “Σύμφωνα με τα θεωρητικά επιχειρήματα και τα υπάρχοντα εμπειρικά στοιχεία για την Γερμανία, διαπιστώνεται ότι η κατασκευή ανεμογεννητριών έχει αρνητικές συνέπειες στον τουρισμό... οι τουρίστες τείνουν να αποφεύγουν προορισμούς που χαρακτηρίζονται από μεγάλη ή και αυξανόμενη συγκέντρωση ανεμογεννητριών... σύμφωνα με τα αποτελέσματα, υπάρχει σύγκρουση στην ταυτόχρονη ανάπτυξη και των δύο βιομηχανιών” (σημ. αιολικής και τουριστικής).

Σε σχετική μελέτη που έγινε για λογαριασμό της τοπικής κυβέρνησης στην Σκοτία [2] και η οποία αφορά περιοχές που έχουν αρκετές ομοιότητες με τα κυκλαδονήσια (διαβάστε και σχετικό άρθρο στην Καθημερινή [3]), προτείνονται λύσεις στην χωροθέτηση των ανεμογεννητριών ώστε να μην επηρεάζουν την ελκυστικότητα των περιοχών. Αυτές είναι οι εξής:

α) Περιορισμένος αριθμός ανεμογεννητριών καθώς από την έρευνα φαίνεται ότι οι επισκέπτες “ανέχονται” μέχρι έναν μικρό αριθμό.
β) Συγκέντρωση των ανεμογεννητριών σε λίγα σημεία
γ) Αποφυγή της συνεχούς οπτικής επαφής
δ) Μηδενικές παρεμβάσεις σε περιοχές υψηλής αναγνωρισημότητας

Δυστυχώς, η χωροθέτηση της ΡΑΕ στα κυκλαδονήσια και ειδικά στην Τήνο δεν ακολουθεί καμία από τις παραπάνω προϋποθέσεις. Ο αριθμός των ανεμογεννητριών προς εγκατάσταση είναι υπερβολικός για το μέγεθος της Τήνου ενώ αυτές είναι διάσπαρτες [4]. Ειδικά οι μεγαλύτερες θα είναι ορατές από όλα σχεδόν τα χωριά αλλά και από παραλίες του νησιού. Τέλος οι περιοχές υψηλής αναγνωρισημότητας στην Τήνο βρίσκονται σχεδόν σε όλο το νησί. Tο δίκτυο των μονοπατιών της για το οποίο τόσο πολύς λόγος γίνεται, εκτείνεται παντού, ομοίως και τα γραφικά χωριά της.

Σε αλλη μελέτη για την οπτική όχληση από ανεμογεννήτριες στην νότια Αυστραλία [5], η οποία παρουσιάστηκε το 2006 σε συνέδριο του οργανισμού εκτίμησης επιπτώσεων της Νέας Ζηλανδίας (https://www.nzaia.org.nz), συμπαιρένεται ότι:

α) Τα αιολικά πάρκα έχουν γενικά αρνητική οπτική επίπτωση σε τοπία τα οποία είχαν βαθμολογηθεί ως υψηλής ή μέτριας ποιότητας πριν την εγκατάσταση ενώ θετική αποτίμηση έχουν μόνο οι εγκαταστάσεις που έγιναν σε τοπία χαμηλής ποιότητας (επίπεδα τοπία, τοπία με γυμνό έδαφος, χωρίς ιδιομορφίες).
β) Ο αριθμός των ανεμογεννητριών δεν αλλάζει ιδιαίτερα την παραπάνω εκτίμηση. Είτε λίγες, είτε πολλές ανεμογεννήτριες, το αιολικό πάρκο έχει σχεδόν τις ίδιες επιπτώσεις.
γ) Τα αρνητικά οπτικά αποτελέσματα δεν μειώνονται αισθητά με την απόσταση.

Αρκετό ενδιαφέρον έχει επίσης μια οπτικοποίηση με animation στην οποία φαίνεται πως αυξήθηκαν οι περιοχές από όπου είναι ορατές οι ανεμογεννήτριες στην Σκωτία, στην διάρκεια μιας εικοσαετίας (1995-2015) [6]. Γίνεται αντιληπτό πως από την στιγμή που θα ξεκινήσουν οι εγκαταστάσεις των αιολικών πάρκων δεν θα αργήσουν να πολλαπλασιαστούν. Ήδη στον χάρτη της ΡΑΕ για την Άνδρο [7] μπορεί να δει κανείς ότι το πλήθος των ανεμογεννητριών που έχουν πάρει άδεια είναι υπερπολλαπλάσιο αυτών της Τήνου.

Επιπλέον, οι εγκαταστάσεις των αιολικών πάρκων δεν επηρεάζουν την ποιότητα του τοπίου μόνο λόγω των ίδιων των ανεμογεννητριών. Τα συνοδά έργα (οδοποιία, γραμμές υψηλής τάσης, πυλώνες, εκχωματώσεις κλπ.) δημιουργούν εικόνα εργοταξίου και βιομηχανικής περιοχής. Παρά τις διαβεβαιώσεις των εταιριών για ήπιες παρεμβάσεις και για ανάπλαση, η εμπειρία πανελλαδικά είναι διαφορετική. Μερικές φωτογραφίες από εγκατεστημένα αιολικά πάρκα αρκούν για να πειστεί και ο πιο δύσπιστος [8].

Τέλος, σε μελέτη για την ηχητική όχληση από την λειτουργία των ανεμογεννητριών συγκεκριμένα στην Τήνο [9], υπολογίζεται ότι

α) Στα κοντινότερα χωριά (πχ. Καρδιανή) η όχληση θα κυμαίνεται στα 32-35 dB. Στάθμη σχετικά χαμηλή, όχι όμως για περιβάλλον ιδιάιτερα ήσυχο όπως αυτό του χωριού τις βραδινές ώρες (<30 dB).
β) Σε επισκέψιμες περιοχές πιο κοντά στα αιολικά πάρκα (~500m) η στάθμη θα κυμαίνεται περίπου στα 45 dB. Στάθμη απόλυτα αισθητή και ενοχλητική για έναν πιθανό περιπατητή.

Πηγές:
[1] https://mpra.ub.uni-muenchen.de/65946/1/MPRA_paper_65946.pdf
[2] https://www.gov.scot/binaries/content/documents/govscot/publications/research-publications/2008/03/economic-impacts-wind-farms-scottish-tourism/documents/0057316-pdf/0057316-pdf/govscot%3Adocument
[3] http://www.kathimerini.gr/900167/article/oikonomia/ellhnikh-oikonomia/apoyh-toyrismos-kai-anemogennhtries-stis-kyklades
[4] http://www.rae.gr/geo/ 25.1 , 37.6 Κλίμακα 1:136494
[5] http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.553.1249&rep=rep1&type=pdf
[6] https://www.wind-watch.org/alerts/2015/11/26/new-animation-reveals-the-spreading-visual-impact-of-wind-turbines-on-scotlands-landscape/
[7] http://www.rae.gr/geo/ 24.8 , 37.85 Κλίμακα 1:272989
[8] α) http://www.ereportaz.gr/wp-content/uploads/2018/05/33f8d6c530a98752d02aef004ba6fb22_XL.jpg
β) https://www.e-dromos.gr/wp-content/uploads/2018/06/22_ΣΤΗΛΗ_ΑΡΙΣΤΕΡΑ.jpg
γ) http://4.bp.blogspot.com/-CqwNskl_Krs/VG_qxFT2EJI/AAAAAAAAAoo/T3hJbuTODvE/s1600/lko.jpg
δ) https://www.elemka.gr/Uploads/projects/renewable-energy/2_ANEMOGENNITRIES_ADERES_0167.jpg
ε) https://scontent.fath6-1.fna.fbcdn.net/v/t1.0-9/53111124_2236352096683338_8971430711265329152_o.jpg?_nc_cat=107&_nc_ht=scontent.fath6-1.fna&oh=60e881aeffd98689d688ccf72413b654&oe=5D17533F
[9] https://drive.google.com/file/d/1GIXMmG87rMifCvl75eP5CraZ7ELio44L/view?usp=sharing